De ‘warme knuffel’ van Zlatan Ibrahimovic voor Leo Beenhakker – Voetbal International

Naar aanleiding van het overlijden van Beenhakker brengt VI dit verhaal over hem en Zlatan Ibrahimovic opnieuw onder de aandacht. Om Don Leo te herdenken, bieden we dit verhaal aan iedereen gratis aan.

Leo Beenhakker: ‘In het najaar van 2000 kreeg ik een telefoontje van John Steen Olsen. “Ik heb er nu eentje gezien, Leo”, zei hij. Nou, als hij ermee komt… Steen Olsen is een legendarische scout, die nam ik heel serieus. Hij vertelde dat ene Zlatan Ibrahimovic met Malmö een voorbereidingstoernooi ging spelen in La Manga, zoals veel teams in Scandinavië doen. Ik heb John van ’t Schip gevraagd te gaan kijken, je wist maar nooit. Nog diezelfde avond belde hij al op. “Ik zou maar snel komen”, zei hij. Samen met Co Adriaanse, toen trainer bij Ajax, heb ik het eerste de beste vliegtuig gepakt. We zagen Zlatan spelen en trainen en ik was snel om: hem móesten we hebben.’

Leo Beenhakker legt uit dat hij niet meteen een topspeler zag op de velden in La Manga. Hij herkende een talent met de potentie top te kúnnen wórden. ‘Ik heb van Riemer van der Velde geleerd dat je niet moet kijken naar wat het is, maar wel naar wat het zou kunnen worden. Bij Zlatan had ik een gevoel dat het heel wat kon gaan worden, inderdaad. We zijn daarop met ‘m gaan praten. Hij was al bij Arsenal geweest, maar die club gaf ‘m niet het gevoel dat-ie er meteen zou kunnen gaan spelen. “Nou”, zei ik, “bij Ajax kijken we niet zo naar leeftijd, hoor”. Dat wilde hij horen. Vervolgens heeft financieel directeur Jeroen Slop met Malmö een overeenkomst gesloten en hadden we die lange binnen.’

Toen al had Zlatan de reputatie van Bad Boy, maar Beenhakker was er niet van onder de indruk. “Ajax kan wel een beetje ponum gebruiken”, zei hij destijds in Voetbal International, want behalve de eigenwijze Zweed kwam er die zomer ook nog een net zo eigengereide Egyptenaar naar Amsterdam: Ahmed ‘Mido’ Hossam. ‘Jaha, nou’, lacht Beenhakker, ‘we hadden zo een aardig groepje bij elkaar, hoor. Van der Vaart was doorgebroken, Sneijder en Nigel de Jong kwamen eraan, die twee gasten er nog bij… Maar ik heb altijd gezegd: Geef me elf eigenheimers en ik word kampioen. Probleem is alleen dat die gasten nog jong zijn met alles wat erbij komt kijken. Zlatan haalden we uit Malmö en kwam in z’n eentje in een flat in Diemen terecht. Zo van: red je maar. Als je dan niet volwassen bent en je hebt niet zo’n fijne jeugd gehad…. Dan kan het wel eens botsen. Ik vind dat persoonlijk niet zo heel gek.’

Botsen deed het en hard ook. De trainers, Co Adriaanse en later Ronald Koeman, kregen geen grip op de lange Zweed die op zijn beurt moeite had zich aan te passen aan de wetten van het topvoetbal. De beste speelt, niet de speler die zichzelf de beste víndt. Beenhakker: ‘Zlatan had er moeite mee. Die vond zichzelf meteen goed genoeg. Ik keek ernaar en vond ’t stiekem ook wel mooi. Dat zijn wel de karaktertjes, hè, de echte winnaars die andere spelers meetrekken. Probleem is dat je het wel eerst moet afdwingen. Een trainer is met vandaag bezig, ik als technisch directeur keek ook naar morgen en als ik dat dan deed zag ik zo veel potentie bij die gozer, zo veel geldingsdrang, dat was bijna ongelooflijk. Je zou zo’n jongen er wel met zijn haren bij willen pakken, maar dat kan ook weer niet. Hij moest erdoorheen, hij moest het zélf doen.’

In die tijd ontstond er een hechte band tussen de lange Zweed en ervaren technisch directeur. Na weer een teleurstelling zocht Zlatan Don Leo op. Dat gebeurde steeds vaker. Altijd had Beenhakker een luisterend oor. ‘Als je Hugo Sánchez en Bernd Schuster aan het voetballen kan krijgen, moest het ook wel lukken met Zlatan, dacht ik. Maar dat viel in eerste instantie niet mee. Ik kon begrip opbrengen voor die gozer omdat ik van Hasse Borg, de sportdirecteur van Malmö, wel had begrepen hoe lastig het voor Zlatan vroeger moest zijn geweest. Daarbij kon ik niet tornen aan de autoriteit van de hoofdtrainer. En om het helemaal ingewikkeld te maken raakte Zlatan in zijn eerste halve seizoen geen ene knikker. We hadden bijna 7,5 miljoen betaald voor een spits die geen killer bleek te zijn. Die weken voelde ik na iedere wedstrijd steeds meer ogen in mijn rug prikken, zo van: Wat heeft die Beenhakker nu weer gehaald? Directeur Arie van Eijden keek ook al niet al te blij. Geduld, geduld, was het enige dat ik kon zeggen.’

Zlatan bleef aankloppen bij Beenhakker. Zo ongeveer gingen die gesprekken. Beenhakker: ‘”Hey Boss”, zei-ie dan en vervolgens begon-ie over van alles en nog wat te klagen. Zodra hij gekalmeerd was gingen we serieus praten. Zei ik dat ik ‘m snapte, dat ik wel wist hoe het moest zijn, alleen op een flat in Diemen. Ik had het allemaal zelf meegemaakt in Zaragoza, Madrid, Mexico en waar ook ter wereld. Zelfs later, toen ik bondscoach was van Polen en al veertig jaar in dit metier werkte, had ik er moeite mee alleen te zijn in het buitenland. Laat staan een jongen van twintig. Uiteindelijk gaat het maar om één ding: vertrouwen. Dat moeten ze voelen. En daarna heb je een moment nodig, een goede actie, een goal. Zo ging het bij Zlatan. Hij scoorde, daarna nog een keer, daarna ging-ie ook nog eens goed voetballen en vervolgens was-ie eroverheen. Mijn aandeel was niet groot, ik heb ‘m alleen nooit willen laten vallen, terwijl er mensen waren die dat wel een goed idee vonden.’

De rest is geschiedenis. Zlatan Ibrahimovic werd zo goed bij Ajax, dat Juventus hem kocht. Daarna werd hij kampioen bij Internazionale, Barcelona, AC Milan, Paris Saint-Germain en speelde hij voor Manchester United, LA Galaxy en weer AC Milan. ‘Dat zegt wel wat, hè’, weet Beenhakker. ‘Zijn lichaam functioneerde lang, omdat-ie er zuinig op is geweest en doordat hij gewoon een totale atleet is. Hij is lang en sterk, redelijk snel. En vergeet niet dat hij op zijn positie natuurlijk wel wat te verduren heeft gekregen. Maar dat lijf… Toen we ‘m voor het eerst zagen in La Manga, twintig jaar geleden, was hij nog niet volgroeid, had hij er net een groeispurt op zitten. Maar destijds zag hij er imponerend uit met dat fysiek. Ik vind het knap dat als iedereen in jouw generatie al gestopt is, jij nog even doorgaat en niet bij de amateurs, maar gewoon op het hoogste niveau in de Serie A.’

Hoe rangschikt Beenhakker Ibrahimovic als hij ‘m langs de meetlat legt van de beste spitsen met wie hij zelf in zijn lange en imposante carrière heeft gewerkt? ‘Als de meest complete van allemaal’, zegt Beenhakker. ‘Ga maar na: hij was dodelijk in de zestien, balvast, had oog voor de lopende mensen om hem heen, creëerde zijn eigen mogelijkheden en was in staat van geen kans toch een kans te maken. Maar qua koelbloedigheid denk ik dat alleen Lewandowski bij ‘m in de buurt komt. Die heb ik trouwens ook zien komen, hem haalde ik van Lech Poznan bij de nationale ploeg van Polen. Dat klinkt nu heel logisch, maar in die tijd liepen ze op het bondsbureau niet de polonaise en vroegen ze nog net niet of ik gek was. Nooit meer iets van gehoord, trouwens.’

Zoals dat gaat in voetbal, trekt ieder zijn eigen plan. Leo Beenhakker en Zlatan Ibrahimovic kwamen elkaar nog één keer tegen. ‘Dat was tijdens het WK in Duitsland, toen ik met Trinidad & Tobago tegen Zweden moest spelen. Ik weet nog dat ik tijdens de warming-up op het veld kwam. Die Zweden waren met allerlei ingewikkelde oefeningen bezig, toen Zlatan zich ervan losmaakte en op me af stapte. Al die gasten keken naar ‘m, maar daaraan had hij maling. Hij ging gewoon even zijn oude vriend van Ajax gedag zeggen. “Hey, coach”, zei hij lachend en gaf me toen toch zó’n warme knuffel. Daaruit sprak heel veel. En daarna gingen we gewoon voetballen. Een mooiere vorm van respect, bestaat niet.’